Çevresel Etki Değerlendirmesi (ÇED): Gerçekleştirilmesi planlanan projelerin çevre üzerindeki önemli etkilerinin belirlendiği bir süreçtir.
Amacı; planlanan bir faaliyetin yol açabileceği olumsuz çevresel etkilerin önceden tespit edilip, gerekli tedbirlerin alınmasını sağlamaktır.
ÇED için başvuru mercii Çevre ve Şehircilik Bakanlığı’dır.
ÇED sürecinde uyulacak idari/teknik usul ve esaslar 17 Temmuz 2008 tarihli ve 26989 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren ÇED Yönetmeliği ile düzenlenmiştir.
Yönetmeliğin;
- EK-I Listesinde (ÇED uygulanacak projeler listesidir.) yer alan projelere,
- Seçme Eleme Kriterlerine (EK-II Listesi) tabi olup “Çevresel Etki Değerlendirmesi Gereklidir” kararı verilen projelere,
- Bu Yönetmelik kapsamında ya da kapsamı dışında bulunan projelere ilişkin kapasite artırımı ve/veya genişletilmesi halinde, kapasite artışı bu Yönetmeliğin EK-I’inde belirtilen eşik değer veya üzerindeki projelere, ÇED Raporu hazırlanması zorunludur.
Yönetmeliğin;
- EK-II Listesinde (Seçme Eleme Kriterleri uygulanacak projeler listesidir.) yer alan projeler,
- Bu Yönetmelik kapsamında ya da kapsamı dışında bulunan projelere ilişkin kapasite artırımı ve/veya genişletilmesi halinde, kapasite artışı bu Yönetmeliğin EK-II’inde belirtilen eşik değer veya üzerindeki projeler Seçme Eleme Kriterlerine tabidir ve Proje Tanıtım Dosyası hazırlanması zorunludur.
ÇED SÜRECİ:
Proje Tanıtım Dosyalarının Hazırlanması: ÇED Yönetmeliği EK-II Listesi kapsamında yer alan faaliyetler için Çevresel Etki Değerlendirmesi uygulanmasının gerekli olup olmadığının belirlenmesi amacıyla hazırlanması gereken teknik bir rapordur.
ÇED Gerekli Değildir Belgelerinin Alınması: Faaliyet sahibinin Proje Tanıtım Dosyasını bağlı bulunduğu İl Çevre ve Şehircilik Müdürlüğü’ne vermesi ile ÇED Süreci başlar. Dosya, İl Çevre ve Şehircilik Müdürlüğü teknik elemanları tarafından incelenerek ve faaliyet alanına teknik gezi düzenlenerek değerlendirilir. Değerlendirme sonucu “ÇED Gerekli Değildir Belgesinin” alınması ile süreç tamamlanır.
ÇED Rapor ve Projelerinin Hazırlanması: ÇED Yönetmeliği EK-I Listesi kapsamında yer alan veya Bakanlıkça “Çevresel Etki Değerlendirmesi Gereklidir” kararı verilen faaliyetler için “ÇED Olumlu Belgesinin” alınabilmesi için hazırlanması gereken teknik bir rapordur.
ÇED Olumlu Belgesinin Alınması: Faaliyet sahibinin Proje Tanıtım Dosyasını İl Çevre Ve Şehircilik Bakanlığı’na sunması ile süreç başlar. Dosya Bakanlık tarafından incelenip uygun görüldükten sonra halkın katılım toplantısı düzenlenir. Daha sonra Çevre ve Şehircilik Bakanlığı’nda 1. İ.D.K. Toplantısı yapılır ve özel format verilerek projenin hazırlanması için konsept oluşturulur. Komisyon tarafından verilen özel formata göre hazırlanan ÇED Raporu Bakanlığa sunulur, Nihai ÇED Raporu ile diğer belgelerin Bakanlığa sunulmasını takiben, inceleme Değerlendirme Komisyonu’nun Rapor hakkındaki kararını esas alarak, Bakanlık “ÇED Olumlu Karan” ya da “ÇED Olumsuz Karan” verir. 5 iş günü askıda ilan edilir ve 5 yıl içerisinde yatırıma başlanmalıdır.
Proçevre Müh. Danışmanlık Ve Eğitim hizmetleri San.Tic.Ltd.Şti. olarak tüm bu iş ve işlemleri işverenle birlikte gerçekleştirmekteyiz.
ÇED İZLEME
ÇED Yönetmeliği gereğince, ÇED Görüşü uygun bulunan faaliyetlerin, faaliyetlerini (inşaat ve işletme faaliyetleri) ÇED aşamasında taahhüt ettikleri hususlara uygun olarak yürütüp yürütmedikleri izlenmelidir.
Çevre ve Şehircilik Bakanlığı ’nın, ÇED Yönetmeliğine bağlı olarak düzenlediği 18.12.2009 tarih ve 27436 sayılı Resmi Gazetede yayınlanan Yeterlik Belgesi Tebliği’nin 9. Maddesinin 4. Bendi’nde;
“(4) ÇED Olumlu Kararı verilen projelerle ilgili proje sahibi, bu Tebliğ kapsamında yetkilendirilmiş kurum/kuruluşlardan herhangi birine, yatırımın başlangıç ve inşaat dönemlerinde belirtilen taahhütlerin yerine getirilip getirilmediğini, yatırımın işletmeye geçişine kadar proje sahasına giderek, yerinde izleme kontrolünü yaptırmakla yükümlüdür. İlgili ÇED Daire Başkanlıkları, proje sahibi tarafından yetkilendirilmiş kurum/kuruluşu bu Tebliğin Ek-4 formuyla Daire Başkanlığına bildirir. Proje sahibi tarafından yetkilendirilen kurum/kuruluş, bu Tebliğin Ek-4’ünde yer alan ÇED Raporlarında Verilen Taahhütlere Ait Yatırımın İnşaat Dönemi İzleme-Kontrol Formunu doldurarak Nihai ÇED Raporunda belirtilen izleme-kontrol süreleri sonundan itibaren yirmi iş gününde Bakanlığa iletmekle yükümlüdür. Kurum/kuruluşun yeterlik belgesinin iptal edilmesi veya kuruluşun kapanması halinde, bu durumun proje sahibine bildirilmesinden itibaren bir ay içerisinde, proje sahibi yeterlik belgesi almış diğer kurum/kuruluşlardan herhangi biriyle sözleşme yaparak Bakanlığa bildirmekle, ilgili kurum/kuruluş bu Tebliğin Ek-4 ÇED Raporlarında Verilen Taahhütlere Ait Yatırımın İnşaat Dönemi İzleme-Kontrol Formunu doldurarak Nihai ÇED Raporunda belirtilen izleme-kontrol süreleri sonundan itibaren yirmi iş gününde Bakanlığa iletmekle yükümlüdür.”
ÇED Olumlu Kararı sonrasında proje sahibi; tebliğ uyarınca yeterlik belgesine sahip kuruluşları yetkilendirmek ve izleme kontrolünü yaptırmakla yükümlüdür.
